Als er één ding duidelijk is, dan is het dat de cultuurverschillen tussen de landen in Europa een behoorlijke doorwerking hebben in de wijze waarop de verschillende lidstaten met de coronacrisis omgaan. Niet dat de maatregelen in de kern zoveel onderling van elkaar verschillen, maar wel de wijze waarop ze worden gehandhaafd. Vooral Nederlanders en Vlamingen in de grensstreek zal dit niet ontgaan zijn.
Cultuurverschillen tijdens en Corona-epidemie
In de Noordelijke Europese landen wordt in de strijd tegen corona vooral geappelleerd aan het gezonde verstand van de burger. Premier Rutte had het in Nederland over een intelligente lock down. Een prachtige frame trouwens. Want hiermee zei hij eigenlijk: wij in Nederland doen het slimmer dan elders, omdat we geloven in het het gezond boerenverstand en de verantwoordelijkheidszin van de bevolking. Tegelijkertijd maakte hij op die manier de Nederlander mede-eigenaar van het Coronaprobleem en het wensgedrag dat hij nastreefde.
Essentiële verplaatsing
Geen Holland-België-wedstrijd
Of de Belgische coronamaatregelen tot meer of minder resultaat zullen leiden, dan de Nederlandse, zullen we waarschijnlijk nooit weten. Afhankelijk van de bronnen die je raadpleegt, verschillen de cijfers nogal. Maar laten we van de Corona-crisis alsjeblieft geen wedstrijd Holland-België maken, zoals zojuist een Belg deed bij de notenkraam op de markt in het Zeeuwse Middelburg. Hij ging er prat op dat hij deze morgen met zijn fiets de blokkade had omzeild en vond de Nederlandse aanpak maar niks.
In de basis verschillen de Corona-maatregelen niet zoveel. Wel in de wijze waarop ze worden gehandhaafd. Als de Nederlandse bevolking zou worden geconfronteerd met de Belgische handhavingsaanpak dan zou in Nederland bij wijze van spreken de revolutie uitbreken. Nederlanders pikken het eenvoudigweg niet om door de staat zo opgesloten te worden. Niet dat Nederlanders zo anarchistisch zijn en de bevelen van de overheid zomaar aan hun laars lappen. Maar zolang ze niet overtuigd zijn van het nut en de noodzaak van de maatregelen, zullen ze loud & clear protesteren.
Sterke sociale controle
Zijn de maatregelen aanvaard – hebben ze met andere woorden maatschappelijk draagvlak- dan zal in Nederland een sterke sociale controle de puntjes op de i zetten. Want in Nederland gaan we er altijd samen voor. Samen tegen het water. Samen achter het Oranjeteam. ‘Samen tegen het coronavirus. Vraag een Nederlander dus niet om regels na te leven die volgens zijn overtuiging naast de kwestie zijn. Dan toont hij al snel burgerlijke ongehoorzaamheid en zoekt hij het debat op.
Achterpoortjes
Nu is de Belgische bevolking ook niet zo gezagsgetrouw, maar toch is het daar anders. ‘Law and order’ speelt er veel sterker. De overheid vindt dat de regels moeten worden nageleefd en zonder al te veel te mokken gaat men daar in de regel vrij snel mee akkoord. Dit is vooral te verklaren vanuit een andere geschiedenis. Belgen, Vlamingen hebben wat België betreft nauwelijks een natiegevoel. Vreemd is dat niet als je ziet dat het Belgische grondgebied de laatste 400 jaar vele verschillende overheersers heeft gekend. Als je niet deed wat de overheerser je opdroeg, dan ging je kop eraf. Je zou dus wel gek zijn om (openlijk) te laten zien dat je niet akkoord ging met (strenge) regels. Tegelijkertijd ontwikkelden de inwoners van dat land j een ongekend talent om de regeltjes te ontduiken. Ja zeggen en nee doen.Achterpoortjes vinden, soms zelfs letterlijk. Zoals die fietser die al slalommend tussen de betonblokken van de wegblokkades zijn overheid toch lekker te slimaf bleek te zijn. In die zin zijn zowel Belgen als Nederlanders in de kern anarchisten maar dan wel op verschillende gronden…
Over de auteur
Evert van Wijk is Nederbelg en woonde de voorbije 30 jaar afwisselend in Vlaanderen en Nederland. Hij is auteur van verschillende boeken over cultuurverschillen tussen België en Nederland. Zijn laatste boek, Valse Vrienden, verscheen eind 2016. Het is uitgegeven bij Scriptum.nl en verkrijgbaar bij de betere boekhandel.Voor meer informatie: cultuurverschillenbelgienederland.nl Hij houdt ook een blog bij over dit onderwerp dat aan deze website verbonden is.
