
Ook met ‘schone poep’ kun je drager van poepbacterie zijn…
Verwarring alom had ik verwacht, toen ik vorige zomer in de Vlaamse krant De Standaard de volgende kop boven een artikel zag staan: ‘driekwart festivalgangers draagt poepbacterie’
Ging het hier om een nieuw soort geslachtsziekte, dacht ik verontrust? Want in Vlaanderen betekent poep totaal iets anders dan in Nederland. Veel Nederlanders weten niet dat het Vlaamse woord poepen namelijk een Bargoens woord is voor de liefde bedrijven. Een Vlaamse poep is in Nederland je kont of achterwerk. Die vrouw heeft een ‘schone poep, zul je een Nederlander niet snel horen zeggen. Tenzij hij in Vlaanderen behoorlijk is ingeburgerd…
Na het lezen van het bewuste krantenartikel concludeerde ik echter dat Vlamingen het woord poep in de Nederlandse betekenis van het woord wel degelijk kennen. Nergens werd immers ter verduidelijking aangegeven dat het hier om een kak- of schijtbacterie, of als we het wat chiquer willen zeggen: om een zogenaamde fecaliënbacterie gaat. Een bacterie die in je ontlasting zit en dus eigenlijk niks met het hebben van seks te maken heeft. Als je dus op een laten we zeggen normale manier seks hebt dan wordt die bacterie niet overgedragen.
Koeienvlaai
Hoewel… Het is wel altijd uitkijken geblazen. Want het Nederlandse poepgaatje, voor de Vlamingen voor alle duidelijkheid dus het gaatje waar de kak uitkomt, dat zit vlakbij het neukgaatje, ook wel vagina, of zowel in Vlaanderen als in Nederland, in de volksmond gewoon kut genoemd.
Kunt u het nog volgen? Maakt niet uit. Als u maar onthoudt dat u na wc-gebruik zowel uw Vlaamse als Nederlandse poep goed moet vegen en zeker niet moet vergeten om uw handen nadien goed te wassen. Sinds het coronavirus weten we trouwens helemaal hoe belangrijk dat is. Ook moet u opletten om terug op de festivalweide niet in een koeienvlaai of andere dierlijke uitwerpselen te gaan zitten, want zo kun je de poepbacterie ook oplopen, meldt het artikel.
De charme van de taal
Maar laten we het netjes houden. Ik wil met dit schrijfsel immers niet Herman Brusselmans naar de kroon steken… Al wil ik u de volgende waargebeurde anekdote niet onthouden: een paar jaar geleden kocht ik samen met mijn vrouw in Vlaanderen een nieuwe auto met een redelijk opvallende achterkant. Om de auto aan te prijzen zei de autoverkoper tegen haar: “vindt u ook niet dat deze auto zo’n schoon poepke heeft?” We keken elkaar aan en schoten in de lach. Niet om de draak te steken met de autoverkoper, maar om zijn liefelijke omschrijving. Noem het de charme van de taal.
Kroegje of staminee?
Taal leeft. En dat geldt niet alleen voor het woord poep, met of zonder bacteriën, maar ook voor andere woorden die vroeger alleen in Nederland maar nu ook in Vlaanderen gebruikt worden. Typisch Nederlandse woorden als kroegje (staminee) slopen vanaf de jaren zeventig steeds meer Vlaanderen binnen. Het was van voor de komst van VTM. Door het karige aanbod van de vroegere staatstelevisie BRTN, de huidige VRT, stemden veel Vlamingen op Nederlandse zenders af. Vlamingen hadden plotseling geen goesting meer in een pint, maar trek in een biertje. En wilde je er als Vlaming helemaal bijhoren dan las je niet de Knack maar Vrij Nederland. Echter de Vlaamse mediawereld emancipeerde. Of kan ik misschien beter zeggen VTM-cipeerde… Vanaf eind jaren tachtig had Vlaanderen zijn eigen pretzenders en raakten de Vlamingen wat meer vervreemd van al die Nederlandse media- en taalinvloeden.
Fruitsap wordt jus d’orange
Maar hoe komt het dan dat er de laatste tijd een heropleving te bespeuren valt van het typisch Noord-Nederlandse taalgebruik door de Vlaming? Vooral bij jonge kinderen schijnt dit het geval te zijn, schreef de krant De Morgen op 13 augustus 2019: “Mam geef mij eens de jus d’orange aan.” In plaats van “mama, mag ik van u nog een fruitsap?” Volgens de specialisten die in het artikel van De Morgen aan het woord komen, is dit vooral het gevolg van Nickelodeon en de opkomst van de nieuwe media als youtube. Veel jonge kinderen zien daar hun ‘helden’ met wie zij zich willen identificeren. Hierdoor nemen ze gemakkelijk niet alleen woorden van de andere kant van de Nederlandse grens over maar ook het Nederlandse accent.
Geruststellend: Hollands accent verdwijnt vanzelf
Een van de conclusies van het artikel in De Morgen is dat ouders met kinderen die met een Hollandse tongval praten of veel typische Noord-Nederlandse woorden overnemen, zich geen zorgen hoeven te maken. Taal leer je niet alleen via de media maar ook via vele andere kanalen, zoals je klasgenoten, je ouders en ga zo maar door. De ervaring leert dat dit on-Vlaamse accent bij oudere kinderen vanzelf weer verdwijnt, klinkt het heel geruststellend.
De Nederlandse taal in Vlaanderen en Nederland zal dus niet snel een grote eenheidsworst worden. Dit alles rechtvaardigt de conclusie dat het zuid- en het Noord-Nederlands niet significant naar elkaar aan het toegroeien zijn. Vlamingen en Nederlanders hoeven dus niet te vrezen dat ze in de toekomst elkaar beter zullen verstaan en begrijpen…
Over de auteur
Evert van Wijk is Nederbelg en woonde de voorbije 30 jaar afwisselend in Vlaanderen en Nederland. Hij is auteur van verschillende boeken over cultuurverschillen tussen België en Nederland. Zijn laatste boek, Valse Vrienden, verscheen eind 2016. Het is uitgegeven bij Scriptum.nl en verkrijgbaar bij de betere boekhandel.Voor meer informatie: cultuurverschillenbelgienederland.nl Hij houdt ook een blog bij over dit onderwerp dat aan deze website verbonden is.