Wordt het niet eens tijd dat we op het vlak van cultuurverschillen het cliché van de olijke Belg en de ingetogen Nederlander herzien als zelfs het gedrag van de koningen Willem-Alexander en Filip hierop haaks blijken te staan? Want laten we eerlijk zijn: het ongedwongen optreden van Koning Willem-Alexander tijdens Koningsdag en het spraakmakende interview naar aanleiding van zijn vijftigste verjaardag, staan haaks op het ingetogen en soms toch wel houterige stijl van zijn collega-koning Filip…

De jarige koning Willem-Alexander zo interviewen zoals journalist Wilfried de Jong afgelopen woensdag deed, is in België onmogelijk. Sterker nog: ik denk dat het zelfs in de rest van de wereld ondenkbaar is. Ik ben geen aanhanger van het koninklijk huis en als republikein zal ik het ook nooit worden, maar toen ik dit interview zag was ik als Nederbelg best trots op Nederland en op zijn koning.

Iedereen in België weet dat een vergelijkbaar mediaoptreden van de Belgische vorst Filip ondenkbaar zou zijn. Dat heeft verschillende redenen. Niet dat ik de pyscholoog wil uithangen, maar ik denk dat zelfs een blind paard kan zien dat koning Filip een veel geslotener en gereserveerd mens is dan Willem-Alexander. Tijdens zijn puberjaren deinsde Willem-Alexander er niet voor terug om met de hockeymeisjes van het Oranje-team uitbundig rond te hossen. Hij had ook toen al een Bourgondische stijl wat hem niet voor niks de bijnaam Prins Pils opleverde.

Over wat koning Filip allemaal uitspookte tijdens zijn jonge jaren weet bijna niemand iets. Er gaan verhalen dat hij een nauwe band had met zijn oom, wijlen koning Boudewijn, een uiterst vrome pilarenbijter die zijn knieën niet versleten heeft met dansen en sporten maar wellicht eerder met bidden…

In tegenstelling tot wat veel Nederlanders denken, vind je die geslotenheid en gereserveerdheid van het Belgische hof ook terug bij de Belgische bevolking. Belgen en vooral Vlamingen laten zelden het achterste van hun tong zien. ( Hoe dat komt en wie daar meer over wil lezen, verwijs ik graag naar mijn eerdere blogpost Waarom Ieren en Belgen veel op elkaar lijken). Niet dat het geen hartelijke mensen zijn, maar ze moeten gewoon eerst weten wat voor vlees ze in de kuip hebben. Nederlanders hebben minder achterdocht. Vanaf het eerste contactmoment zijn ze veel uitbundiger. Ook houden ze ervan om met z’n allen, inclusief compleet vreemden, feest te vieren. Als bijvoorbeeld de koning jarig is dan is heel Nederland in grote feestvreugde ondergedompeld. Maar als in België koning Filip jarig is, dan komt daar zelfs de hond van zijn broer en dierenliefhebber prins Laurent zijn mand niet voor uit.

Natuurlijk heeft de loyaliteit van de Nederlander naar zijn vaderland toe ook te maken met zijn sterke natiegevoel. Of je nu Zeeuw, Hollander of zelfs Fries bent, op koningsdag vieren we met z’n allen feest. Het is een uiting van onze gezamenlijke Nederlandse identiteit, waartegen de Belgische identiteit (voor zover die al mocht bestaan… ) bijzonder schril afsteekt.

Natuurlijk, als de Rode Duivels winnen, wordt er in België ook gefeest. Maar eigenlijk komt die feestvreugde niet van binnenuit. Eerder is die gecultiveerd door de commercie. Meer specifiek door het bierconcern Ab-Inbev. Misschien ook wel een beetje afgekeken van de Nederlandse Oranjegekte, probeert deze biermagnaat met slimme merchandising, zoals vlaggen, sjaals, rare pruiken en hoofddeksels, het flinterdunne laagje nationalisme van de Belgen commercieel uit te melken. Natuurlijk haakt ook in Nederland de commercie graag in op de Oranjegekte. Echter in tegenstelling tot Nederland heeft dit in België naar mijn stellige overtuiging weinig of niks te maken met vaderlandsliefde. Het is vooral een goed excuus voor menig Vlaming en Waal om Bourgondisch weer eens goed uit hun dak te gaan. Want als er één cliché is dat wel klopt; als er gegeten en gedronken kan worden, dan laten Vlamingen noch Walen die kelk niet aan zich voorbij gaan…